Plaats muis hier even voor:
Simon Kananeüs 
Als je door je doen en laten zo opvalt dat iedereen je Simon de IJveraar noemt, zou je denken dat de evangelisten heel wat over je te vertellen hebben. Dus niet. Slechts vier keer noemen zij alleen zijn naam en bijnaam. En dan nog op de meest onopvallende plaats in de naamlijst van de discipelen. Matteus en Marcus noemen hem Simon Kananeüs1 Niet omdat hij uit Kana in Galilea kwam. In hun evangeliën is zijn Aramese bijnaam gewoon onvertaald gebleven. In Lucas is zijn bijnaam wel vertaald en heet hij Simon de IJveraar2. Althans in onze tijd. Eerdere Bijbelvertalers hebben zijn Griekse bijnaam eeuwenlang onvertaald gelaten, waardoor hij als Simon de Zeloot de geschiedenis was in gegaan3
Het is maar goed dat Simon dat niet heeft geweten. Hij zou er niet blij mee zijn geweest. Wellicht zouden mensen in hem een obscure discipel zien4 die lid was van de militante verzetsbeweging van de Zeloten5. Zeloten stonden namelijk niet zo gunstig bekend6 Dat de Romeinen hen ordinaire lestai noemden zei niet zoveel. Voor de Romeinen waren na de opstand van Judas de Galileër7alle Galileërs bandieten8 Veel meer zeggend was dat ook de Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus hen zo omschreef en typeerde als rovers en moordenaars die angst en chaos onder het volk verspreidden9. En dat kon je van Simon niet zeggen. Wel dat hij een ijveraar voor Jezus was. Jezus verzette zich fel tegen de religieuze schijnheiligheid van zijn tijd. Iedereen leefde heel precies volgens de honderden ge- en verboden die de schriftgeleerden hadden afgeleid uit de Thora10.
Maar het doel van de wet, God en je naaste lief te hebben als jezelf11, bleef uit zicht. Ze wisten het wel maar deden er niet naar12. In zijn eerste preek op de berg13 had Jezus dat heel duidelijk gemaakt. Een offer brengen terwijl je in onvrede leeft met je broer of zus? Vergeet het maar. Maak het eerst in orde met je broer of zus in de kerk. Het offer dat je wilt brengen is minder belangrijk14. Schijnheiligheid brengt je niet verder, zeker niet in het koninkrijk van God15. Breek daarom resoluut met de zonde. Ook al schaadt dat je sociale status of lichamelijk welzijn16
Simon kon er nog stil van worden. Tegelijk kon hij zijn mond er niet over houden. Waar het hart vol van is, stroomt de mond immers van over17. Niemand mocht aan Jezus' woorden voorbijgaan. Daarvoor wilde Simon zich met hart en ziel inzetten. Wilde hij een echte Kananion , een echte ijveraar zijn. Zich als volgeling van Jezus met hart en ziel richten op het belang van de ander18. Hen de boodschap van Jezus te laten horen en toeeigenen.
Mensen te waarschuwen en te behoeden voor religieuze schijnheiligheid. Hen te laten zien dat de wet zijn doel19 en vervulling vindt in Christus20. Opdat zij in oprechtheid zouden leven in de liefde van God en uit te zien naar de genade van Jezus Christus21.
Zijn naam en bijnaam waren daarom meer dan genoeg22.
Simon de IJveraar.
1 Matteus 10,2-4 en Marcus 3,16-19.
2 Lucas 6,15b
3 Simon de IJveraar wordt wel eens ten onrechte verbonden met een naamgenoot Simon de Magiër. Simon de Magiër (of Zebedeüs) was hoofd van de Magiërs, een priesterlijke kaste van Samaritaanse filosofen die de legitimiteit van Jezus ondersteunden. Zij eerden het kind Jezus in Bethlehem. Net zoals de Zeloten was deze Simon een overtuigd voorstander van een oorlog met Rome en stond daarom ook bekend als Simon Kananites (Grieks voor fanaticus), wat later verkeerd werd vertaald als Simon de Kanaäniet.
4 De apostel Simon (Simon de Zeloot in het Evangelie volgens Lucas 6:15), was een van de meest obscure apostelen van Jezus Christus. Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Simon_(apostel)
5 Het Centrum voor Bijbelonderzoek geeft bij Matteus 10,4 in de (internet-)Studiebijbel als bijzonderheid: De toevoeging kananitēs (-aios) bij Simon betekent hier niet een inwoner van het land Kanaän of het dorp Kana, maar komt van het Hebreeuwse qannā’j wat hetzelfde betekent als het Griekse zelotēs (Lucas 6:15): ‘ijveraar’. Het geeft aan, dat deze Simon vóór hij door Jezus geroepen werd, tot de partij van de Zeloten (een politieke verzetsbeweging) behoorde.
6 Zeloten waren een groep waren een groep militante vrijheidsstrijders, gebrand op wraak tegen de Romeinen die hun erfgoed en territorium hadden gestolen. De Romeinse autoriteiten zagen de Zeloten als gewone lestai (bandieten). Bron: http://users.skynet.be/paracon/ll/7.htm
7 Handelingen 5,37a
8 Judas de Galileër was een man die met alle mogelijke middelen het volk ervan trachtte te overtuigen dat de volkstelling van Tiberias niet geen fiscale registratie was, maar bedoeld om het volk tot een vorm van slavernij te brengen. Judas was daarin zo ver gegaan, dat hij het niet bij woorden had gelaten, maar leiding gegeven had aan een opstand tegen de Romeinse overheersing. Met geweld hadden de Romeinen de opstand neergeslagen en Judas vermoord.
9 Bron: www.christengemeenschap.nl Zoeken naar Pinksteren07.pdf
10 De schriftgeleerden hadden welgeteld 613 ge- en verboden uit de Thora afgeleid. De volledige lijst is te lezen op wikipedia: nl.wikipedia.org/wiki/613_mitswot
11 Matteüs 22,37-39
12 Lucas 10,27-29 (ev)
13 Matteüs 5-7
14 Matteus 5,23-24
15 Matteus 5,20
16 Matteus 5,29-30a
17 Lucas 6,45c
18 Romeinen 15,2
19 Romeinen 10,4
20 Matteüs 5,17.
21 Judas vers 21.
22 Lucas 9,48b.