Plaats muis hier even voor:
De twaalfjarige Jezus in de tempel1
Als de pelgrims uit Galilea na Pesach weer naar huis gingen2, zocht de jeugd elkaar al vroeg in de morgen op. Zij zouden wel op eigen gelegenheid gaan. Een paar honderd meter achter het reisgezelschap3. Lekker uit zicht van hun ouders en ooms en tantes.
Jozef en Maria maakten zich dan ook geen zorgen dat zij Jezus in alle drukte bij hun vertrek niet hadden gezien. Ook niet toen zij hem onderweg niet hadden opgemerkt4. Dat werd anders toen zij na ruim negen uren in Jericho5 waren aangekomen6. En Jezus nog steeds niet in geen velden of wegen te vinden was. Hoe zij ook zochten en hoe zij ook riepen, Jezus kwam niet opdagen. De angst sloeg hen helemaal om het hart toen bij navraag bleek dat niemand Jezus had gezien7. Niet toen ze uit Jeruzalem vertrokken, niet onderweg en niet bij aankomst in Jericho.
Was Jezus soms in Jeruzalem gebleven8? Om in de tempel onderwijs uit de Thora te ontvangen? Als voorbereiding op zijn Bar Mitswa over een paar maanden als hij dertien jaar zou worden9. Jezus verlangde ernaar Bar Mitswa te worden, zoon van de wet. Of, zoals het letterlijk ook betekent: Zoon van de daad. Zou hij daarom in Jeruzalem gebleven zijn? Maar waarom had hij daarover dan niets gezegd? En waar sliep hij âs nachts? Bij Mariaâs nicht Elisabeth en haar man Zacharias in Ein Karem10?
Intussen was het voor Jozef en Maria te laat geworden om naar Jeruzalem terug te gaan. Eerst maar even slapen. Maar van slapen kwam niet veel. Doodmoe begonnen Jozef en Maria de volgende dag de reis terug naar Jeruzalem11. De 40 kilometer vaak stijgende weg kostte hen uren en uren. Pas toen het zowat donker was kwamen ze in Jeruzalem aan. Gauw dus naar Ein Karem, naar Elisabeth en Zacharia. En Jezus! Maar Jezus was daar niet! Waar was hij? Soms toch in de tempel zoals sommige leerlingen wel meer deden?
Zo gauw ze konden gingen Jozef en Maria de volgende dag daarom naar de tempel om Jezus daar te zoeken. EnâŠâŠ. vonden hem12. Bij de Schriftgeleerden13. EĂ©n en al oor en aandacht voor wat de leraren hem zeiden en vroegen14. En die leraren net zo! Zij stonden zelfs versteld over Jezusâ inzicht en zijn antwoorden15. Alsof hij al bar mitswa was!
Maar Jozef en Maria stonden helemaal niet versteld. Waren ontsteld16. Boos zeg maar. Ja zo gaat dat soms met ouders die in angst over hun kind zijn. Angst vindt dan een uitlaatklep in verontwaardiging of boosheid. Ontzet verweet Maria Jezus: âWat heb je ons aangedaan, je hebt ons drie dagen in angst laten leven17!â Jezusâ antwoord maakte het er echter niet beter op: âWaarom hebt u naar mij gezocht? Wist u dan niet dat ik in het huis van mijn Vader moet zijn18?â Daar snapten ze helemaal niets van19. Toch bewaarde Maria dat alles in haar hart20. Pas veel later begon ze begrijpen wat het voor Jezus betekende Bar Mitswa te zijn. Zoon van de wet, man van de daad! Daden doen in eigen verantwoordelijkheid. Zoals hij het had geleerd en wilde doen: Als je een daad, een mitswa kunt doen doe het dan zelf, zodra het kan en met vreugde21.
Dat begreep Maria meer en meer tijdens Jezusâ optreden.
Toen zijn bar mitswa tekenend was voor zijn woorden, voor zijn wonderen.
Bepalend was voor zijn lijden, zijn dood, zijn opstanding.
Ook die mitswaâs deed Jezus zelf, zodra het kon, met vreugde en met liefde22.
Ook voor ons.
Duizend, duizend maal o Heer, zij U daarvoor dank en eer!
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 Overdenking n.a.v. Lucas 2 vers 41-51
2 Lucas 2,43a: Na afloop van het feest vertrokken ze naar huis
3 Vergelijk Lucas 2,44 zie voetnoot 4:
4 Lucas 2,44a: In de veronderstelling dat Hij zich bij het reisgezelschap bevond, reisden ze een hele dag
5 Zie voetnoot 4 en 6. Jozef en Maria reisden een hele dag. Jericho ligt op een dagreis van Jeruzalem, ca 40 kilometer is dus ongeveer 9 uur lopen.
6 Lucas 2,44b: ze reisden een hele dag
7 Lucas 2,44c: Voordat ze Hem overal onder hun verwanten en bekenden begonnen te zoeken
8 Lucas 2,43: maar Jezus bleef in Jeruzalem achter zonder dat zijn ouders het wisten
9 Een Joodse jongen doet bar mitswa als hij 13 jaar is. Doorgaans de dag na zijn verjaardag. Een meisje doet bat mitswa, dochter van het gebod, als zij 12 jaar is. Jezus had dus nog geen bar mitswa gedaan.
10 In Jezus tijd lag Ein Karem iets ten zuidwesten van Jeruzalem. Men neemt aan dat Elisabeth en Zacharia daar woonden en dat Johannes daar is geboren.
11 Lucas 2,45: Toen ze Hem niet vonden, keerden ze terug naar Jeruzalem om Hem daar te zoeken.
12 Lucas 2,46a: Na drie dagen vonden ze Hem in de tempel
13 Lucas 2,46b: waar Hij tussen de leraren zat
14 Lucas 2,46c: terwijl Hij naar hen luisterde en hun vragen stelde.
15 Lucas 2,47: Allen die Hem hoorden stonden versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden.
16 Lucas 2,48a: Toen zijn ouders Hem zagen, waren ze ontzet
17 Lucas 2,48b: en zijn moeder zei tegen Hem: âKind, wat heb Je ons aangedaan? Je vader en ik hebben met angst in het hart naar Je gezocht.â
18 Lucas 2,49: Waarom hebt u naar Me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?
19 Lucas 2,50: Maar ze begrepen niet wat Hij tegen hen zei.
20 Lucas 2,49: Zijn moeder bewaarde alles wat er met Hem gebeurd was in haar hart.
21 In JOMJOM een leerboek voor de Joodse jeugd in Nederland staat het zo (pag 318): Als je een mitswa kunt doen, doe haar dan zelf, doe haar direct, stel haar niet uit en doe haar met vreugde.
22 Filippenzen 2,6-8: Hij, die de gestalte van God had, maakte er geen aanspraak op aan God gelijk te zijn, maar deed afstand van zijn positie en nam de gestalte aan van een dienaar. Hij werd gelijk aan de mensen, en als mens verschenen heeft Hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood â de dood aan het kruis.